نبرد با کبودی

جولی براکنبری، پزشک و محقق، توصیه هایی را در مورد چگونگی به حداقل رساندن و مدیریت کبودی پس از درمان های تزریقی به اشتراک می گذارد.

پوست صاف تر، چین و چروک های کمتر و ظاهر طبیعی تر همه انتظارات بیماران هنگام انتخاب درمان تزریقی است. بیماران اغلب تصور می‌کنند که با تزریق‌ها کبودی اتفاق نمی‌افتد، خصوصا زمانی که افراد مشهوری را می‌بینند که به نظر می‌رسد پس از عمل غیرجراحی خود با زمان کم یا بدون استراحت بهبود یافته‌اند. با این حال، به عنوان پزشک، می دانیم که کبودی یک عارضه جانبی طبیعی در درمان های تزریقی است. و متأسفانه، می تواند سبب ایجاد نارضایتی در بیماران شود. این موضوع می تواند سبب کاهش کلی رضایت بیمار شده و گاهی اوقات آنها را از انجام درمان های بعدی باز دارد. در حالی که پزشکان باید به بیماران خود در مورد خطر کبودی پس از تزریق آموزش دهند، استراتژی هایی نیز وجود دارد که می توان برای به حداقل رساندن آن اتخاذ کرد.

شیوع کبودی

یک مطالعه شامل 283 بیمار نشان داده است که کبودی خفیف در 16 تا 24 درصد از بیمارانی که درمان‌های neuromodulator دریافت کرده‌اند گزارش شده است. در مطالعه ایی در رابطه با گزارش کبودی پس از تزریق فیلرها، این نسبت در 93 بیمار تحت درمان در بین 19 تا 24 درصد بود، و حتی تا 68 درصد از بیماران در مطالعه دیگر. با توجه به اینکه این مطالعات مربوط به چند سال پیش است، بنابراین مهم است این نکته را در نظر گرفته که این آمار ممکن است با توجه به افزایش درمان های تزریقی و تنوع روش ها در سطح جهانی، افزایش یافته باشد. تا به امروز، مطالعات کافی برای نشان دادن آمار بیشتر در مورد کبودی وجود ندارد.

علل کبودی

کبودی زمانی رخ می دهد که خون از یک رگ خونی آسیب دیده نشت کند، در زیر پوست جمع و باعث تغییر رنگ آن شود. پس از تزریق فیلر یا بوتاکس، کبودی به دلیل آسیب رگ زمانی که سوزن به طور ناخواسته به یک رگ خونی کوچک در محل تزریق برخورد کند، رخ می دهد. اگر بیمار از دارو یا مکملی با اثرات ضد انعقاد (مانند ویتامین E، جینسینگ، سیر، زنجبیل یا جینکو) استفاده می‌کند، می‌تواند سبب افزایش خطر کبودی شده و به سایر نواحی صورت گسترش یابد، رفع اثر کامل آن به چندین هفته نیاز دارد.

کبودی پس از تزریق می تواند به شکل های مختلفی ظاهر شود که رایج ترین آنها در جدول 1 آورده شده است.

عوامل موثر در کبودی

آگاهی از عوامل دیگری که می توانند سبب اتساع عروق خونی شده، جریان خون را افزایش و به طور بالقوه در ایجاد کبودی نقش داشته باشند، مهم است. هورمون ها می توانند در این رابطه تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، قبل از تخمک گذاری و در طول گرگرفتگی قبل از یائسگی، خون نزدیک به سطح پوست افزایش می یابد که منجر به افزایش خطر کبودی می شود. در زنان یائسه همچنین به دلیل کاهش استروژن، به طور کلی خطر کبودی افزایش می یابد؛ وقتی استروژن کاهش می‌یابد، پوست نازک‌تر شده، بنابراین راحت‌تر کبود می‌شود.

سایر عوامل بالقوه عبارتند از:

• مصرف اخیر الکل
• پوست نازک، سالخورده و شکننده
• بیماری های هماتولوژیک و کبدی
• درمان های انعقادی، مصرف بعضی داروها و مکمل ها
• دمای گرم
• ورزش شدید

به حداقل رساندن ریسک

ارزیابی

ارزیابی کامل قبل از درمان می تواند به جلوگیری از کبودی کمک کند. بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، داروها و مکمل های مصرفی فعلی، به همراه احساس بیمار در مورد کبودی و نحوه واکنش آنها در صورت وقوع، حیاتی است.

گیاه آرنیکا (گل همیشه بهار کوهی) توسط پزشکان هومیوپاتی برای درمان جراحات به دلیل توانایی آن در کنترل کبودی، کاهش تورم و بهبودی توصیه می شود. اگرچه این گیاه به صورت ژل و کرم در بالین توسط بسیاری از پزشکان تجویز و به راحتی در دسترس بیماران است، داده های موجود محدود و اغلب متناقض است. آزمایش‌های بالینی روی آرنیکا و بروملین نتایج متفاوتی را نشان داده‌اند. یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده بهبود معنی دار کبودی را پس از استفاده همزمان آرنیکا و بروملین گزارش کرد.

علاوه بر این، ویتامین K می تواند تشکیل اکیموز را کاهش دهد. در یک مطالعه کوچک در 22 بیمار، مشخص شد که کرم ویتامین K پس از لیزر، شدت کبودی را به ویژه در روز استفاده کاهش می دهد. مکمل هایی مانند سیر، جینکو بیلوبا و ویتامین E کبودی پس از تزریق را افزایش می دهند. به طور تجربی، داروهای هومیوپاتی مانند اکیناسه به عنوان یک پادزهر برای این امر برجسته شده است.

آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین و داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل می توانند در ایجاد کبودی پس از تزریق نقش داشته باشند؛ زیرا روند انعقاد خون در بدن را مختل می کنند. بنابراین، باید بیماران را تشویق کنیم که مکمل هایی را که می توانند باعث کبودی شوند، یک هفته قبل از درمان های تزریقی قطع کنند. همچنین اگر بتوان آسپرین و NSAID ها را قطع کرد، باید یک هفته قبل از تزریق از مصرف آنها نیز خودداری شود.

برخی از داروهایی که ممکن است باعث کبودی شوند را نمی توان به دلیل نیازهای پزشکی متوقف کرد، مانند رقیق کننده های خون، بنابراین باید به بیماران توضیح داده شود که خطر کبودی بالاتری دارند. همچنین در صورت داشتن سابقه اختلالات انعقادی، بیماری کبدی یا مصرف بیش از حد الکل که می توانند کبودی را تشدید کند، توصیه به بیمار بسیار با اهمیت است. در بیماران پس از یائسگی، تغییرات پوستی ثانویه به دلیل افزایش سن در لایه های اپیدرمی و پوستی باید در نظر گرفته شود. عملکرد سد پوستی با افزایش سن کاهش می یابد و در نتیجه پوست کم آب و نازک تر می شود. تغییرات ساختاری و ظاهری نیز به دلیل تاندون‌ها و رگ‌های خونی در معرض دید، بیشتر نمایان می‌شوند، همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید دیواره‌های رگ‌های خونی را نازک، شکننده و مستعد کبودی می کند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که باید به بیماران در تمام سنین آموزش دهیم ایجاد کبودی پس از تزریق یک عارضه شایع است تا آنها بتوانند تصمیم بگیرند که آیا درمان های تزریقی برای آنها مناسب است یا خیر، و درصورت نیاز سایر روش های درمانی را برای بیمار خود در نظر بگیرید.

تکنیک

با وجود فرآیند ارزیابی دقیق برای جلوگیری از کبودی در وهله اول، در نهایت تکنیک عالی، تجربه و دانش آناتومی خطر ایجاد این عارضه را کاهش می دهد. پزشک می داند که احتمالاً موقعیت سه بعدی شریان ها و وریدها کجا قرار دارد تا از تزریق در آن نواحی اجتناب کند. دراز کشیدن بیمار به گونه ای که خون در سر او پخش شود، دیدن رگ ها را آسان تر می کند و به شما امکان می دهد محل آنها را مشخص کنید. “قبل از تزریق، بیمار را بخوابانید تا خون از وریدها تخلیه شود.”

دستگاه سونوگرافی پرتابل بسیار کوچک یا هند هلد در بین پزشکانی که به دنبال بهبود ایمنی روش های زیبایی هستند محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. توانایی تجسم و اجتناب از تزریق در محل شریان ها هنگام تزریق، احتمال رخداد کبودی و سایر عوارض جدی تر مانند انسداد عروق را به حداقل می رساند.

هنگامی که تزریق را شروع می کنید، یک کمپرس سرد در دست داشته باشید و مطمئن شوید که کنترل دقیقی بر بدن و نوک سوزن دارید. دمای سرد باعث می شود خون در آن ناحیه آهسته تر جریان یابد و ممکن است میزان خونی که از رگ ها به بیرون نشت می کند را کاهش دهد. تزریق را به آرامی انجام دهید و در صورت بروز هر گونه خونریزی سریع فشار وارد کنید. این عمل می تواند اندازه کبودی را کاهش دهد، و ممکن است به بهبود سریعتر آن کمک کند. بسیاری از پزشکان تکنیک‌های تجربی خود را برای به حداقل رساندن کبودی به دست می آورند. در یک مطالعه نشان داده شد صحبت با بیمار در مورد غذا در حین و بعد از تزریق سبب کاهش ایجاد کبودی می شود. یک نظریه برای این موضوع بر این باور است که انقباض عروقی که در نتیجه انتقال خون به دستگاه گوارش در حالی که بیمار در مورد وعده غذایی آینده فکر می کند رخ می دهد، ممکن است به کاهش خونریزی و کبودی کمک کند. البته برای تایید این فرضیه به مطالعات بیشتری نیاز است.

سوزن در مقابل کانولا

برای تزریق های سطحی استفاده از سوزن برای دقت بالاتر توصیه می شود، اما با افزایش خطر کبودی همراه است. استفاده از کانول‌های blunt-tip به این معنی است که ورود سوزن کمتری وجود خواهد داشت و برخی از داده‌های بالینی نشان می‌دهند که درد، تورم و کبودی کمتری ایجاد می‌کنند. آنها می‌توانند مسیر با کمترین مقاومت بافتی را پیدا کنند و به کاهش احتمال برخورد با مویرگ‌ها و عروق خونی کمک کنند. حتی با استفاده از کانولا، باید توجه داشته باشیم که استفاده از سوزن برای ایجاد نقاط درج (insertion points) ضروری است و همیشه احتمال کمی برای کبودی وجود خواهد داشت. این خطر می تواند در نتیجه تکنیک نامناسب، همراه با انتخاب نامناسب اندازه کانولا و یا ناحیه آناتومیکی تحت درمان افزایش یابد. در واقع، بسته به شکنندگی پوست بیمار و سابقه داروهای تجویزی، کبودی گاهی اجتناب ناپذیر است. البته توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که تلاش برای وارد کردن کانولا بیش از یک بار نه تنها باعث آسیب در محل تزریق، بلکه باعث کبودی نیز می شود.

درمان کبودی

موثرترین زمان برای شروع درمان کبودی به محض ظاهر شدن است. “کمپرس سرد نیز می تواند برای انقباض عروق و کاهش کبودی استفاده شود.” توجه داشته باشید که فشار دادن ناحیه تزریق در صورت خونریزی برای کسانی که به راحتی کبود می شوند، توصیه نمی شود. اگر بیمار شما پس از درمان، دچار کبودی شد، تعدادی از داروهای هومیوپاتی وجود دارد که به طور گسترده برای کمک به بهبود توصیه می شود. به عنوان مثال، آرنیکا که به طور گسترده ای اعتقاد بر این است که کبودی را کنترل، تورم را کاهش و باعث بهبودی تروما موضعی می شود، “اما فقط در برخی از بیماران”. زمانی که تغییر رنگ روی پوست برای مدت طولانی باقی بماند، می توان از لدوم پالستر (Ledum Palustre) استفاده کرد. باید به بیماران توصیه کنیم تا 24 ساعت پس از تزریق از آرایش جهت پوشاندن کبودی اجتناب کنند، تا خطر عفونت کاهش یابد.

در بیمارانی که کبودی شدید را تجربه می‌کنند، درمان با لیزر پالس 1064 نانومتری به ویژه در تسریع روند بهبودی مؤثر است. نور درمانی LED نیز یک درمان مفید برای کبودی است. تنظیم 830 نانومتری بهبود زخم را تسریع می کند، پاسخ التهابی را تعدیل و تورم را کاهش می دهد، و نور قرمز در 633 نانومتر به تسریع بازسازی سلولی کمک می‌کند، عملکرد سلولی و روند بهبودی را ارتقا می‌بخشد.

افزایش نتایج

فقدان داده‌های بالینی و شواهد برای مدیریت کبودی وجود دارد، با این حال بسیاری از پزشکان با تجربه می دانند که درجه کبودی پس از تزریق، عاملی مهم در ادامه درمان بیماران با همان پزشک است. هنگامی که بیماران از برخی داروها، مکمل ها و رفتارها اجتناب می کنند، خطر کبودی می‌تواند کاهش یابد. این وظیفه ما به عنوان پزشک است که به بیماران در مورد عوامل کاهنده خطر آموزش دهیم و در صورت امکان از آنها اجتناب شود. توجه به خطرات، ارزیابی دقیق بیماران قبل از درمان، شناخت آناتومی و به کارگیری ایمن‌ترین تکنیک‌های ممکن، همگی به کاهش احتمال کبودی کمک می‌کنند.